อุบัติเหตุบนท้องถนนของประเทศไทยยังคงเป็นปัญหาใหญ่ที่คร่าชีวิตและสร้างความสูญเสียทั้งด้านเศรษฐกิจและสังคมอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ขับรถโดยสารและรถบรรทุก ซึ่งส่วนหนึ่งมีต้นเหตุมาจากการหลับในขณะขับรถ แต่ปัญหานี้กลับยังไม่ได้รับการจัดการอย่างจริงจัง แม้หลายหน่วยงานจะพยายามผลักดันให้มีการตระหนักรู้และหาทางป้องกัน แต่การสนับสนุนจากภาครัฐกลับไม่เพียงพอ
ความรุนแรงของปัญหา
จากการสำรวจของมูลนิธิทุนง่วงอย่าขับ ซึ่งอยู่ภายใต้การดูแลของสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ พบว่ามีคนขับรถบรรทุกและรถโดยสารถึง 28% ที่ยอมรับว่าเคยหลับในขณะขับรถ โดยข้อมูลนี้ถูกรวบรวมจากการสำรวจคนขับ 4,331 คนเมื่อปี พ.ศ. 2549 ซึ่งตัวเลขนี้น่าตกใจอย่างยิ่ง เพราะหมายถึงเกือบ 1 ใน 3 ของคนขับรถบรรทุกและรถโดยสาร มีประสบการณ์หลับในระหว่างการขับขี่
“การหลับในขณะขับรถสามารถเกิดขึ้นได้ในเวลาชั่วพริบตา และเมื่อเกิดขึ้น จะส่งผลให้ผู้ขับไม่สามารถควบคุมรถได้ ซึ่งมักนำมาสู่อุบัติเหตุรุนแรงที่ทำให้เกิดการสูญเสียอย่างมหาศาล” นายแพทย์มนูญ ลีเชวงวงศ์ ประธานกรรมการทุนง่วงอย่าขับ กล่าว
นายแพทย์มนูญ ยังยกตัวอย่างเหตุการณ์อุบัติเหตุล่าสุดที่เกิดขึ้นกับรถบัสทัศนศึกษาของนักเรียน ที่คนขับรถมีอาการหลับใน โดยรถเสียการควบคุมจนพุ่งลงข้างทาง ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่สร้างความสะเทือนใจและสะท้อนถึงปัญหาหลับในที่เกิดขึ้นจริงบนท้องถนนไทย
มุมมองจากผู้เชี่ยวชาญ
แม้ว่าปัญหาการหลับในจะสามารถป้องกันได้โดยการพักผ่อนให้เพียงพอก่อนขับรถหรือการพักรถเป็นระยะๆ แต่ปัจจุบันยังมีคนขับรถหลายคนที่ต้องทำงานต่อเนื่องเป็นเวลานานหรือไม่สามารถพักได้เพียงพอ ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุจากการหลับใน
“การขับรถต่อเนื่องเป็นเวลานาน โดยไม่ได้พักผ่อนอย่างเพียงพอ คือหนึ่งในสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดอาการเหนื่อยล้าและหลับใน” นายแพทย์มนูญ กล่าวพร้อมเสริมว่า ทุนง่วงอย่าขับฯ มีข้อเสนอแนะให้ผู้ขับขี่เปลี่ยนคนขับหรือหยุดพักเมื่อง่วง หากไม่สามารถทำได้ ควรพักรถเพื่อการงีบหลับสั้น ๆ เพื่อลดความเสี่ยง
บทบาทของเทคโนโลยีในการป้องกันหลับใน
ทางด้านภาคเอกชน นายเมฆ มนต์เสรีนุสรณ์ รองกรรมการผู้จัดการด้านการตลาดและพัฒนาธุรกิจ บริษัท เกียรติธนา ขนส่ง จำกัด (มหาชน) หรือ KIAT ซึ่งเป็นบริษัทชั้นนำด้านการขนส่งวัตถุอันตรายและสินค้าพิเศษ เปิดเผยว่า บริษัทได้ตระหนักถึงความเสี่ยงจากการหลับในและได้ติดตั้งระบบ Guardian System เพื่อลดความเสี่ยงจากอุบัติเหตุที่เกิดจากการหลับใน
ระบบ Guardian System นี้มีการแจ้งเตือนผู้ขับขี่ผ่านสัญญาณเตือนต่างๆ ตั้งแต่การสั่นของที่นั่ง ไปจนถึงเสียงเตือนและการสื่อสารจากศูนย์ควบคุม เพื่อให้ผู้ขับขี่หยุดพักในที่ปลอดภัย ซึ่งช่วยลดการเกิดอุบัติเหตุจากการหลับในได้อย่างมีประสิทธิภาพ
“เรามั่นใจว่าเทคโนโลยีนี้สามารถช่วยป้องกันอุบัติเหตุจากการหลับในได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในรถบรรทุกที่ต้องใช้เวลาขับขี่ต่อเนื่องยาวนาน” นายเมฆ กล่าว
ความสำคัญของการรณรงค์และการสนับสนุนจากภาครัฐ
แม้จะมีเทคโนโลยีช่วยป้องกันอุบัติเหตุและคำแนะนำในการขับขี่ที่ปลอดภัย แต่การป้องกันอุบัติเหตุจากการหลับในจำเป็นต้องได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐอย่างจริงจัง รวมถึงการรณรงค์ให้คนขับรถตระหนักถึงความสำคัญของการพักผ่อนก่อนการขับขี่ โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมขนส่ง ที่คนขับมักต้องทำงานต่อเนื่องนานหลายชั่วโมง
นายแพทย์มนูญ เรียกร้องให้ภาครัฐเพิ่มความสำคัญต่อการจัดการปัญหาการหลับในผ่านมาตรการควบคุมพฤติกรรมคนขับ เช่น การบังคับใช้กฎหมายจำกัดชั่วโมงการขับขี่ หรือการอบรมเกี่ยวกับการขับขี่ปลอดภัยให้แก่คนขับรถบรรทุกและรถโดยสาร
“หากยังคงปล่อยให้เรื่องนี้ถูกมองข้าม ความสูญเสียจากอุบัติเหตุบนท้องถนนจะยังคงอยู่คู่กับสังคมไทยต่อไป” นายแพทย์มนูญกล่าวปิดท้าย
การหลับในขณะขับรถยังคงเป็นปัญหาที่ต้องการความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานรัฐ ภาคเอกชน หรือแม้แต่คนขับเอง การป้องกันอุบัติเหตุจากการหลับในไม่ได้ขึ้นอยู่กับเพียงแค่เทคโนโลยี แต่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้ขับขี่และการรณรงค์อย่างจริงจังคือสิ่งสำคัญที่จะทำให้ถนนของประเทศไทยปลอดภัยยิ่งขึ้น